2023 tahminleri iyimser mi kötümser mi?

Otomotiv sektöründe yılın en hareketli günleri olan son çeyreğe girmemize sayılı günler kaldı. Her ne kadar Temmuz ve Ağustos’ta otomotiv satışlarında vites düşse de önümüzdeki 3 ay için umutlar yüksek. Eylül’de satışların yaklaşık 65 bin adet çıkması bekleniyor. Bu da 2 aylık aranın ardından geçen yıla oranla yüzde 14’lük büyüme demek. Tedarik sıkıntısı nedeniyle öngörü yapmak imkansız ancak şirketler 2023 yılı planlamalarına bir şekilde başlamak zorundalar. Çip krizi, ham madde ile lojistik sorunları ve en önemlisi enerji darboğazının gölgesinde, 2023 yılı bütçelerini hazırlıyorlar. Peki yöneticiler 2023 yılı için iyimserler mi?
İyileşiyor ama küçük adımlarla
Önümüzdeki yıl ile ilgili olarak şu ana kadar Stellantis Grubu dışında markalar daha temkinli görünüyor. Peugeot Türkiye’nin yeni Genel Müdürü Gülin Reyhanoğlu’nun görüşleri tedarik sıkıntısına dair oldukça iyimser. Reyhanoğlu’na göre, yılın son çeyreğinde elleri rahatlayacak. 2023’ün ikinci yarısında ise kriz tamamen ortadan kalkacak. Ford Otosan Genel Müdür Yardımcısı Dave Johnston, tahmin yapamadıklarını, sorunun maliyetler üzerinde büyük baskı yarattığını ifade ediyor. Geçtiğimiz günlerde Oksijen için röportaj yaptığım VW Binek Araç Genel Müdürü Gino Bottaro ise tedarik sıkıntısının 2023’te süreceğini, esas ciddi kriz enerjide yaşanacağını belirtiyor. Aynı şekilde Toyota Türkiye Pazarlama ve Satış CEO’su arz sıkıntısı nedeniyle planlama ve tahmin yapamadıklarına dikkat çekerek, “2023 de böyle geçecek, daha iyi bir senaryo görünmüyor” diyor. Bozkurt, Rusya-Ukrayna savaşının bitmesiyle fabrika ayarlarına hemen dönülemeyeceğini savunuyor. Yurt dışından gelen tahminlere bakarsak; Volkswagen’de tedarik zincirini yöneten Yönetim Kurulu Üyesi Murat Aksel, otomotiv sektörünü etkileyen çip krizinin gelecek yıl bitmesini beklemediğini söylüyor. Aksel, “Genel olarak, durum iyileşti ancak küçük adımlarla. Yeni kapasite oluşturmak yıllar alıyor, 2023 de böyle geçecek” değerlendirmesini yapıyor.
Putin’in tehditleri işleri daha da zorlaştıracak
Çip krizinin uzamasını etkileyen faktörlerden biri de şirketlerin yarı iletkenleri kar mârjı yüksek olan lüks modellere kaydırması. Markalar elindeki çipi orta sınıf yerine elektrikli veya üst sınıftaki aracına vermeyi tercih ediyor. Özellikle Rusya’nın son tehditlerinden sonra kışın daha da zorlu ve sert geçeceği ortada. Dünya enerji krizinin yanı sıra güvenlik problemiyle karşı karşıya. Tüm bu gelişmeler domino etkisiyle tedarik, ham madde ve lojistikte sıkıntıları büyütebilir. Şirketlerin hazırlıkları ve önlemleri bunu gösteriyor. Mercedes-Benz’in güneş ve rüzgar enerjisine yatırım hazırlığı. Renault’nun çalışanlarına 1.000 euro enflasyon desteği, VW Grubu’nun doğalgaz darboğazı yüzünden üretim için LNG’ye kolay ulaşabilen alternatif tesisler üzerinde çalışma yapması aklıma ilk gelenler… Kışın zorlu geçeceğini biliyorduk ama Putin’in nükleer restinden sonra çok daha sert olacağı anlaşılıyor. Bu da otomotiv sektörüne direkt olarak yansıyacak. Bakalım kimin tahminleri teğet geçecek, kimin yakın olacak?