Attığı taş ürküttüğü kuşa değmez
Otomotiv sektöründe beklenen matrah düzenlemesi bir gece ansızın gerçekleştirildi. En düşük ÖTV dilimi ile hibritlerin matrahında artış yapılırken, iki yeni barem eklendi. Ancak atılan taş ürküttüğü kuşa değmedi. Esas matrahın güncellemesinin gerektiği yüzde 50’lik dilime dokunulmadı. Yerli modeller ağırlıklı olmak üzere birkaç modelde fiyatlar yüzde 5.5 ile yüzde 11 arasında geriledi. Tüketicilere ‘Aman gidip hemen otomobil alayım’ dedirtecek bir durum söz konusu değil sonuçta. Her ne kadar bazı yöneticiler iki yeni baremin sert fiyat geçişlerini önleyeceğini düşünse de sektörün geneli durumdan pek memnun değil.
Hesap yaparken profesör olmak lazım
2022 model araçlara gelen/gelecek zamlar nedeniyle kısa süre içinde düzenlemenin etkisi ortadan kalkacak. Yüzde 60-70 ÖTV dilimine inen modeller yeniden yüzde 80’e takılacak. Yüzde 50 ile yüzde 80 arasındaki vergi uçurumu, al-satçılara haksız kazanç sağladıkları bir piyasa oluşturmuştu, hiç kuşkusuz iki yeni barem bunun önüne geçecek. Ama dünyada hiçbir örneği olmayan vergi sistemi, daha da karmaşık hale geldi. Otomobil fiyatını hesaplarken, bu gidişle herkes matematik profesörü olacak!
Piyasaya yeni müşteriler gelecek
Baremlerle oynamak yerine dünya standartlarına uygun vergi sistemine geçilmesi gerektiğini savunan Otomotiv Sanayi Derneği (OSD) Başkanı Haydar Yenigün, yeni dönemde müşteri profilinin değişeceğine de dikkat çekiyor. Eskiden ‘Yeni model çıktı aracımı değiştireyim’ diyenlerin sayısının azalacağını, mevcut otomobilin daha uzun yıllar kullanılacağını düşünüyor. Yenigün’e göre olumlu gelişme, yeni müşterilerin piyasaya girecek olması. İnsanların otomobil satın alarak parasını korumaya aldığı, yatırım aracı olarak gördüğünü düşünüyor. Bu yüzden de pazardan bazı müşterilere çekilecek ama yenileri de gelecek.
Düzenleme sadece zaman kazanma
Son yapılan düzenleme sadece zaman kazanma, basketbol maçında alınan mola gibi. Otomotiv sektöründeki tüm paydaşların dile getirdiği gibi ÖTV sisteminin tamamen değişmesi gerekiyor. Uzun yıllardır vergi sisteminin Avrupa’ya uygun hale getirilmesi tartışılırken, 2016’da başlayan matraha dayalı ÖTV bizi dünya standartlarından iyice uzaklaştırdı. Veriler, ‘Neden bu sistemde ısrar ediliyor?’ sorusu için yeterli olur diye düşünüyorum. 2021’de motorlu taşıtlardan elde edilen ÖTV geliri yüzde 42.4 artış göstermiş. 66.3 milyar lira ile hedef 57.7 milyar lira ile çoktan aşılmış. Merkezi Yönetim Bütçesi’ne göre 2022’de ise 72.5 milyar lira gelir bekleniyor. O yüzden bu çarpık vergi sistemi kolay kolay değişmez.
