BYD yatırımını nasıl kaçırdık?
Türkiye’de elektrikli araçların hızlı ivmelenmesi dikkatlerden kaçmıyor. Pazar yeni markaların girmesi, yeni modellerin satışa sunulması voltajın yükselmesini sağlıyor. Yılbaşından bu yana ortaya çıkan rakamlar çok net bir şekilde elektrikli pazarının nasıl hızlı büyüdüğünü gösteriyor. İlk çeyrekte elektriklilerin pazar payı yüzde 1.9-2.3 arasında değişirken, Haziran’dan itibaren yüzde 3.6’ya çıktı. Ağustos’ta payları yüzde 11.7’ye yükseldi. Hiç kuşkusuz Mayıs’ta ülkemize giriş yapan Tesla’nın satış rakamlarını ilk kez Ağustos’ta açıklaması, elektriklilerin pazar payını zıplattı. Togg’un da T10X üretimini artırmasıyla yüzde 10’ların üzerini gördük. Eylül’de ise yüzde 13.3 ile zirveye çıkıldı, aylık satışlar 10 bin adedin üzerine yükseldi. Dizeller elektrikli araçların soluğunu ensesinde hisseti. Aradaki farkı Ekim’de 0.1 puana kadar düştü. İlk 10 aya baktığımızda yüzde 100 elektrikli satışlarının yüzde 784 artışla 48 bin 883 adede çıktığını görüyoruz. Binek oto pazarından aldıkları pay yüzde 5.8 oldu.
2024’te elektrikli pazarı ne olur?
Peki elektrikliler 2023’ü nasıl bitirecek, 2024’te hangi seviyeye ulaşacaklar? Sohbet ettiğim BYD Türkiye Genel Müdürü İsmail Ergun, elektrikli satışlarının bu yıl yaklaşık 60 bin adetlerde gerçekleşeceğini öngörüyor. 2024 yılı tahmini oldukça yüksek. BYD’nin seneye 10 bin adetlik satışla elektrikli pazarından yüzde 10 pazar payı almasını beklediklerini paylaşıyor. Bu da 2024’te Türkiye’de yaklaşık 100 bin elektrikli satışı ve yüzde 60’ın üzerinde büyüme anlamına geliyor. Önümüzdeki yıl bizi bekleyen gelişmeler, 100 bin adedin çok da sürpriz olmayacağını gösteriyor.
İddialı markalar giriş yapacak
Elektriklide iddialı markalardan Volkswagen’in piyasaya 3 modelle girecek olması, önemli bir rüzgar yaratacaktır. Skoda, Chery, Lexus, Nissan’ın elektrikli modellerini sunması, Renault, Volvo, Citroen, Peugeot, BMW, Mercedes EQ’de yer alacak yeni ürünler, voltajı gerçekten yükseltecektir. Hiç kuşkusuz birçok büyük grup Çinli markaların distribütörlüğünün peşinde. Potansiyeli gören NIO, Great Wall, HiPhi, Xpeng, Geely, Polestar, Zeekr gibi yeni Çinli markalar önümüzdeki dönemde Türkiye’ye giriş yapacaktır. Üç vardiyaya geçen Togg’un temposunu artırması, Tesla’nın yaygınlaşması yine pozitif etkileyecektir.
Türkiye treni kaçırdı mı?
İşte elektrifikasyonun hızlandığı bu dönemde ‘Keşke Çin’den gelen elektriklilere ek vergi getirilmeseydi, en azından Avrupa’nın alacağı tutum beklenilseydi’ diye aklımdan geçiyor. İlk kez 2022’deki Paris Otomobil Fuarı’nda tanıştığım BYD’nin Benelux, Norveç, Finlandiya ve İzlanda Direktörü Emrah Sarısoy’ın anlattığı hikaye, BYD yatırımını nasıl Macaristan’a kaçırdığımızı ortaya koyuyor. Hatırlanacağı gibi BYD, AB’nin getirmeyi planladığı ek vergiden kurtulabilmek için 1 yılı aşkın süredir Avrupa’da yatırım yapmak için yer arıyordu. Ve hafta sonu ukuslararası haber ajanslara göre, BYD fabrika yatırımı için Macaristan’ı seçti. Sarısoy’un verdiği bilgilere göre, Türkiye de BYD radarına giren ülkelerden biri olmuş. Ancak getirilen ek vergi BYD’nin planlarını bozmuş. O dönemde Ankara’da verginin getirilmemesini, en azından 1 yıllık bir bekleme sürecinin tanınmasını istemişler. Bu deneme sürecinde BYD’nin Türkiye’de göstereceği performansa şahit olmak istemişler. Ek vergiden ise geri adım atılmamış. BYD de Türkiye’yi yatırım listesinden çıkarmış. Türkiye’ye 1996’dan bu yana sıfırdan yabancı otomotiv yatırımının gelmediğini düşünürsek, Çinli markalar bizim için önemli bir fırsattı. Tren kaçtı mı? BYD’nin dışında Chery, NIO Avrupa’da yatırım fırsatlarına bakıyor. Yeni ekonomik program ve hukuki düzenlemeler, yabancılara güven verirse işimiz çok zor olsa da neden olmasın…
