Çinli markalar Türkiye’ye yatırım yapar mı?
Küresel otomotiv sektöründe Çin gerçeği kendini iyiden iyiye hissettiriyor. Geçen yıl Japonya’yı geçerek dünyanın en büyük otomotiv ihracatçı olmaları, ‘Geliyor gelmekte olan’ dedirtiyor. Çinli markalar özellikle 2024’te Avrupa’da daha fazla yayılmayı istiyor. BYD ve MG başta olmak üzere hedefleri büyük. Sadece kendileri değil yarattıkları yeni markalarla da AB’ye girmeyi planlıyorlar. Cenevre Otomobil Fuarı’nda bu stratejiye yakından şahit oldum. Sızan bilgilere göre Çinliler’in hızla yayıldığını gören AB, sübvansiyon soruşturmasına beklemeden Temmuz’da ek geçici vergi getirmenin hesabını yapıyor. Ek yaptırımlardan endişe eden Çinliler, bir süredir Avrupa’da yatırım için çalışıyor. Doğu Avrupa ülkelerinin verdiği teşvikler oldukça cazip. BYD, önemli destekler sağlayan Macaristan’ı üslerinden biri olarak seçti. Keza Macaristan batarya üreticilerinin de radarında. Macaristan ile birlikte V4 ülkeleri olarak adlandırılan Çekya, Slovakya ve Polonya yatırımın gözde ülkelerinden.
İtalya’dan yatırım hamleleri
Geçen hafta İtalya hükümetinin BYD ile Chery ile yatırım masasına oturması, önemli gelişmelerdendi. Yıllık üretimini 750 bin adetten 1 milyon adedin üzerine çıkarmayı hedefleyen İtalya, ülkeye yatırım çekmek için uğraşıyor. Stellantis’in ortak olduğu Çinli Leapmotor da İtalya’da üretimin planlarını yapıyor. Çinliler’in bu kadar atak olduğu bir dönemde maalesef Türkiye ise dışardan yatırım haberlerini izliyor. Hatırlanacağı gibi BYD, ülkemizi yatırım radarına almıştı. Ancak ek gümrük vergisi başta olmak üzere kafalarda oluşan soru işaretleri üzerine yatırımdan vazgeçtiler. Sonrasında gelen elektrikli araç ithalatına yönelik düzenleme ise işin tuzu biberi oldu…
Şirketler büyük çaba gösteriyor
Doğan Trend Otomotiv uzun süredir Çinli dev SAIC’i MG yatırımına ikna etmeye uğraşıyor. Avrupa’da büyüme isteyen Chery, fabrika fırsatlarını kolluyor. Ancak otomotiv sektöründe alınan kararlar, ekonomik belirsizlikler, korumacı önlemler, Çinliler’in gözünü korkutuyor. Peki önümüzdeki dönemde Türkiye, AB’nin vergi planlarından korunmak isteyen Çinliler’i yatırıma çekebilir mi?
Otomotiv stratejimiz yok
Türkiye’nin lokomotif sektörü otomotive yönelik bir stratejisi olmadığı için biraz zor görünüyor. Ekonomileri otomotive bağlı olan başta Doğu Avrupa ülkeleri, sağladıkları avantajlarla öne çıkmaya devam edecekler. Bu ülkelerde birçok farklı şirketin fabrikasının olması Çinliler’e cazip geliyor. Batı Avrupa ile lojistik bağlantıları ve büyük tedarikçi tabanına sahip olmaları Çinliler’i çeken faktörler. Türkiye uzun süredir beklenen otomotiv stratejisini belirlemediği için birçok yatırım kaçtı. En son Volkswagen’in vazgeçtiği 1.4 milyar euroluk yatırım hâlâ hafızalarımızda. Türkiye sıfırdan otomotiv yatırımı en son 1997’de Honda ile gelmişti. 27 yıldır bekliyoruz ama gelen yok, giden var! Görünen o ki yatırımları kaptırmaya devam edeceğiz gibi…