Çinli markalara yeni önlem gelir mi?
Otomotiv satışları ÖTV muafiyetli satışların rüzgarıyla yılın ilk iki ayında sürpriz yaparak rekor kırdı. Pazarda yaşanan tempo, Ocak ve Şubat’tan sonra Mart ayında da tarihi zirvelerin gelebileceğini gösteriyor. Mart’ta 103 bin 929 adetlik satışın üzerine çıkılırsa yeni rekor kırılacak. Satışların içinde engellilerin oranı yüzde 50’ye çıkmış durumda. Bazı markalarda bu oran yüzde 70’leri buluyor. Konuştuğum sektör temsilcileri bu oranın normalde yüzde 2-3 olması gerektiğine dikkat çekiyor. Piyasadaki hareketlilikte döviz kurunda son dönemde yaşanan dalgalanma da etkili. Otomobil satın almaya niyeti olan vatandaşlar, zamlara yakalanmamak adına kararlarını öne çekiyor. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yerel seçimler sonrası dönemle ilgili olarak “Biz vatandaşımıza da piyasalara da sürpriz yapmayacağız. KDV, kurumlar vergisi, gelir vergisi oranlarında genel bir artış olmayacak. Motorlu Taşıtlar Vergisi’ne ilişkin yeni bir düzenlemeyi aklımızın ucundan bile geçirmedik” açıklamasına rağmen, vatandaşlar hâlâ tedirgin. Dövize son 1 haftada bu kadar hücum edilmesinin bir nedeni de bu.
OSD ek vergi talep ediyor
İlk 2 ayda rekorların yanı sıra Çinli markaların yükselişi dikkati çekiyor. Çinliler geçen yıl otomobil pazarından yüzde 6 pazar payı alırken, 2024’in ilk 2 ayında bu oran yüzde 8.7’ye çıktı. Elektrikli ithalatı düzenlemesini şimdilik hibrit ve plug-in hibrit ile aşmayı planlayan Çinli markalar, çıkışlarını sürdürecek gibi. Düzenlemenin teknik detaylarının belli olmasından sonra ise elektrikli ithalatının yeniden başlamasıyla tam gaz devam edeceklerdir. Ek gümrük vergisine rağmen fiyat rekabetinde hatırı sayılır avantajları olması Çinli markaları rekabette öne çıkarıyor. Bu durumdan en fazla yerliler etkileniyor. Hatırlanacağı gibi OSD Başkanı Cengiz Eroldu, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada sadece Çinli elektriklilerin konuşulduğunu, esas ithalattaki sıkıntının içten yanmalılarda yaşandığına dikkat çekmişti. Çinli elektriklilerin payının yüzde 20, içten yanmalıların payının yüzde 80 düzeyinde olduğunu belirtmişti. Yerli sanayinin bu durumdan zarar gördüğünü söyleyen OSD Başkanı Eroldu, Çin’den gelen konvansiyonel motorlu araçlara da önlem getirilmesi çağrısında bulunmuştu.
Avrupa harekete geçiyor
Son 2 yıldır Çinli istilasına karşı koymayan çalışan Avrupa, işi sıkı tutmaya kararlı. Çinli markalara yönelik sübvansiyon soruşturması başlatan Avrupa Komisyonu, karar açıklanmadan Temmuz ayında geçici ek vergi getirmeyi planlıyor. Bu karar Çinli markaları zorlayabilir. Ticaret savaşlarına da neden olabilir. Elektrikli araç ithalatına yönelik düzenlemenin yanı sıra Ankara farklı önlemler alır mı, bekleyip göreceğiz. Ancak yerli üreticiler bu konuda baskılarını artıracaktır diye düşünüyorum. 8 yıl sonra otomotivde dış ticaret dengesinin eksiye döndüğünü hesaba katarsak, yeni tarifeler sürpriz olmaz. Görünen o ki Avrupa’daki gibi ülkemizde de Çinli markalar gündemden düşmeyecek.