Çip krizi kontratları uzattı
Araç kiralama sektörünün çatı kuruluşu Tüm Oto Kiralama Kuruluşları Derneği (TOKKDER), bağımsız araştırma şirketi NielsenIQ iş birliği ile hazırladığı, 2021 yılının üçüncü çeyrek sonu sonuçlarını içeren TOKKDER Operasyonel Kiralama Sektör Raporu’nu açıkladı. Rapora göre, operasyonel araç kiralama sektörü yılın 9 aylık bölümünde 12.6 milyar TL’lik yeni araç yatırımı yaparak 47 bin 700 adet aracı filosuna kattı. Sektörün aktif büyüklüğü 47.7 milyar TL olarak gerçekleşti. Bu dönemde, sektörün kiradaki aktif araç sayısı yılın ilk yarısı sonuna göre yüzde 1’in altında azalarak 221 bin 748 adet oldu. Sektörün toplam araç sayısı 2020 yılı sonuna göre yüzde 9.1 düşüşle 239 bin adede indi.
TOKKDER raporuna göre, operasyonel kiralama sektöründeki gövde tipine göre araç oranlarında sedanın liderliği devam etti. Bu kapsamda, sedan gövde tipine sahip araçlar yüzde 66.9’la birinci sırada yer alırken, hatchback’ler yüzde 18.6, SUV’lar yüzde 6.7 oranla sedanı takip etti. Rapora göre, sektörün toplam araç parkındaki araçların yüzde 68.3’ünü otomatik vitese sahip araçlar oluştururken, manuel vitesli araçların payı yüzde 31.7 olarak gerçekleşti. Sektördeki kiralama sürelerine bakıldığında, yılın üçüncü çeyreği sonunda Türkiye’deki operasyonel kiralamaların yüzde 46.5’ini 30-42 ay süreli sözleşmelerin oluşturduğu görüldü. Bu sözleşmelerden sonra en çok tercih edilen operasyonel kiralama süresi yüzde 20 ile 43 ay ve üzeri sözleşmeler olurken, 18-30 aylık sözleşmeler yüzde 18.4 oranında tercih edildi. 18 ayın altındaki kiralama sözleşmeleri kontratların yüzde 15.1’ini kapsadı. Kontrat sürelerini de yorumlayan İnan Ekici, “Araç bulunurluğu problemi kontrat sürelerini de etkiledi, şirketler ellerindeki araçları bırakmak istemiyorlar bu sebeple var olan kontratlarını uzatmayı tercih ediyorlar” dedi.
Büyümeyi olumsuz etkiledi
Otomotiv dünyasının yaşadığı çip krizinin Türkiye’ye yansımalarını değerlendiren Ekici, şunları kaydetti: “Kiralama sektöründe ikinci ve üçüncü çeyrekte bir miktar büyüme beklentimiz vardı. Ancak araç bulunurluğunda yaşanan sıkıntılar sektörün araç parkında beklenen büyümeyi, özellikle üçüncü çeyrekte fırsat olmasına rağmen, yakalayamamasına sebep oldu. Yaşanan bu problemler dolayısıyla tüm dünya otomotiv sektöründe bir daralma söz konusu oldu. Çip tedarikindeki sorunun 2022 yılı ortasına kadar devam edeceği öngörülüyor.”
Ticarinin payı yüzde 5’e dayandı
2018 yılı sonunda operasyonel araç kiralama sektörünün filosundaki payı yüzde 2.9 olan hafif ticari araçların payı 2021’in üçüncü çeyreğinde yüzde 4.8’e yükseldi. Sektörün araç parkında yer alan hibrit ve elektrikli araçların payının hızla artmaya devam etmesi de dikkatleri çekti. Buna göre, sektörün araç parkının büyük bölümünü yüzde 74.9 ile dizel yakıtlı araçlar oluşturmayı sürdürürken, benzinli araçların payı yüzde 19.2’ye çıktı. Hibrit ve elektrikli araçların payı yüzde 5.9’a ulaştı. TOKKDER Yönetim Kurulu Başkanı İnan Ekici, “Ticari araç kiralama oranları artış gösteriyor. Bu trendin önümüzdeki süreçte de devam edeceğini öngörüyoruz” dedi.
