Dur-kalk olur ama uzun sürmez
Otomotiv piyasasında hareketlilik dolu dizgin sürüyor. Talep çok, tedarik yetersiz, markaların bekleme listeleri uzayıp gidiyor. Yerli otomobilde 2-3 ay sabredenler bir tarafa lüks markalarda 1 yıla varan sıra var. 3 yıllık ertelenen talebi ve yatırım amaçlı satın alanlara dikkate alırsak, tempo düşmeyecek. Belki seçim sonrası kurlarda yaşanabilecek dalgalanma vatandaşta ‘bekle-gör’ hissiyatı yaratabilir ama çok uzun sürmez. Sohbet ettiğim Doğan Trend Otomotiv CEO’su Kağan Dağtekin de Türkiye’de her yıl 1 milyon aracın satılmasının doğal olduğunu belirtiyor. Seçimden sonra 1-2 ay ‘dur-kalk’ın olabileceğini ancak pazardaki canlılığın azalmayacağını söylüyor. Dağtekin, engelli vatandaşlara yapılan ÖTV muafiyetli satışların da piyasada etkili olduğuna dikkat çekiyor. Muafiyet limitinin 1 milyon 4 bin liraya çıkarılmasıyla, tüketicilerin 5 yıl önce aldıkları aracını yenilemeye niyetlendiğini, bunun da önemli bir hareket getirdiğini ekliyor. Kağan Dağtekin’in 2023 yılı öngörüsü 900-950 bin adet seviyeleri.
Elektrikli pazarı nereye gider?
Elektrikli tarafında araç bulunurluğu bir nebze daha iyi görünüyor. Markaların desteğiyle sınırlı sayıda olsa elektrikli otomobiller geliyor. Örneğin MG’de bekleme süresinin 1 ayı geçmemesine dikkat ettiklerini belirtiyorlar. Elektrikli araçta MG ile hedeflerini büyüten Doğan Trend Otomotiv, pazarla ilgili bir projeksiyon hazırlamış. Açıkçası bana biraz düşük geldi. 2023 yılı öngörüleri elektrikli araç satışlarının 30 bin adet seviyesinde gerçekleşmesi. Genel tahminler pazarın 40 bin adet ve üzerine çıkacağı yönünde. Her ne kadar sınırlı sayıda teslimat yapsa da sadece Togg’un 20 bin adetlik hedefi var. Diğer markaları da hesaba katarsak, 30 bin adet iyimser görünüyor. Ya da Togg’un teslimat hedefini tutturması zor. Doğan Trend Otomotiv, elektrikli satışlarının 2024’te 41 bin 580 adede, 2025’te 60 bin 980 adede, 2026’da 88 bin adede ve 2027’de 117 bin adede ulaşmasını bekliyor.
Fiyatlar artacak mı?
Seçim öncesinde döviz kurunda çıkış başladı. Bankalararası piyasa ve Kapalıçarşı’da döviz farklı seviyelerden alınıp, satılıyor. Kurun yükselmeye devam etmesi bekleniyor. Hal böyle olunca markalar fiyatlarını yeniden güncelleyecektir. Tüketiciler zamdan önce araç satın almak istiyor ama ortada araç yok… Sıfır kilometrenin yanı sıra ikinci el canlılığını koruyor. Aracını değiştirmek isteyenler, deprem bölgesinde otomobili pert olanlar ve parası ikinci ele yetenler, pazarı tetikliyor. 2022’de 6.3 milyon adet olarak gerçekleşen ikinci el oto satışlarının (devir) 7.5-8 milyon adede çıkabileceği konuşuluyor.
