Esas tehlike dışarıda
Türkiye otomotiv pazarı, dünyayı kasıp kavuran pandemiye, ekonomideki dalgalanmalara, rekor kıran döviz kuruna ve ÖTV artışına rağmen olağanüstü bir yılı beklentilerin üzerinde performansla kapattı. Her ne kadar Kasım’dan itibaren tempo yavaşlasa da yılbaşında yapılan tahminlerin çok üzerine çıkıldı. Hatta Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) hemen hemen her ay öngörülerinde revizyon yapmak zorunda kaldı. Salgın ve aşı başta olmak üzere birçok belirsizliğin olduğunu söyleyen markalar, 2021’e oldukça temkinli yaklaşıyor. İyimser senaryoda 700-750 bin adet, kötümser senaryoda 600 bin adetler konuşuluyor. Umut veren 2020’nin üzerine çıkılacağı beklentisini de duyduk. ODD Ocak ayı satış rakamlarını yayınlarken, bu yılki tahminlerini açıklayacaktır.
İhracat yaralarını sarabilecek mi?
Otomotiv sektörünü 2021’de bekleyen en büyük risk ise dışarıda. Türkiye’nin en büyük ihracat pazarı konumundaki Avrupa, son dönemin en büyük satış kaybını yaşadı. LMC Automotive’in raporuna göre, Batı Avrupa’da satışlar yüzde 24.5 daralarak 10.8 milyon adet seviyesine indi. Big 5’taki sert düşüşler dikkati çekti. Otomobil satışları Almanya’da yüzde 19, Fransa’da yüzde 25, İtalya’da yüzde 28, İspanya’da yüzde 32 gerilerken, İngiltere yüzde 29.4 ile son 28 yılın en büyük çöküşünü yaşadı. Bu tablo, ürettiği 100 aracın 75’ini AB’ye satan Türkiye’nin ihracatına yansıdı doğal olarak. İhracat yüzde 16.5 düşüşle 25.5 milyar dolara geriledi. Binek otomobilde daha fazla kan kaybı yaşandı.
Avrupa için farklı senaryolar
Önümüzdeki dönem için Avrupa’dan gelen haberler pek iç açıcı değil. Koronavirüs sınırlamalarının devam etmesi 2021’de beklenen iyileşmenin önüne geçebilir. Özellikle karantina nedeniyle Almanya, İngiltere gibi büyük pazarlarının kapanması, otomotiv ihracatını zorlayacak. Beklentiler de kış aylarının zor geçeceği yönde. Bloomberg Intelligence analistleri, Avrupa otomobil pazarında ilk çeyreği sıkıntılı bir dönem olarak görüyor. Hükümetlerin kısıtlamaları kaldırması halinde ikinci çeyrekte çıkışın başlayacağını düşünüyorlar. 2021 yılı öngörüleri, satışlarda büyük bir patlama olmayacağını gösteriyor. Bloomberg’in tahminine göre, bu yıl satışlar 2019’un yüzde 15 altında gerçekleşecek. Bu da 13 milyon adetlik bir pazar anlamına geliyor. Diğer senaryolara bakarsak; LMC Automotive yüzde 12.4, IHS Markit yüzde 11, yatırım bankası Morgan Stanley yüzde 14 büyüme bekliyor. En kötümser senaryo kredi derecelendirme kuruluşu Fitch’ten geldi. Fitch satışların sadece yüzde 6 artacağını belirtiyor. Hiç kuşkusuz tüm dünya bu yıl da koronavirüs ile yatıp kalkacak. ‘Yeni normal’ koronavirüs aşısına ve onun etkilerine bağlı. Görünen o ki salgında ayakta kalmaya çalışan otomotiv üreticilerini yine zor günler bekliyor.
