Auto Ajans

Otomotiv üretimi Ağustos’ta fabrikaların bakım tatiline çıkmasıyla frene bastı. Toplam üretim geçen ay yüzde 21.2 azalışla 92 bin 625 adetten 730 bin 20 adede geriledi. Binek otomobil üretimi de yüzde 21.2 azalarak, 62 bin 560 adetten 49 bin 300 adede indi. Hatırlanacağı gibi Ağustos’ta Tofaş 3 haftadan fazla, Oyak Renault, Toyota Türkiye, Hyundai Assan, Ford Otosan 2 hafta üretime ara vermişti. Otomotiv Sanayi Derneği’nin (OSD) verilerine göre, yılın ilk 8 aylık döneminde ise toplam otomotiv üretimi yüzde 13 artarak 943 bin 609 adede ulaştı. Otomobil üretimi yüzde 21 artarak 599 bin 915 adet oldu. İlk 8 ayda  ticari araç üretimi yüzde 2 oranında artış gösterdi. Bu dönemde, ağır ticari araç grubunda üretim yüzde 27 artarken hafif ticari araç grubunda üretim geçen yılla paralel seyretti. Bu dönemde, otomotiv sanayisinin kapasite kullanım oranı yüzde 72 olarak gerçekleşti. Araç grubu bazında kapasite kullanım oranları hafif araçlarda (otomobil + hafif ticari araç) yüzde 71, kamyon grubunda yüzde 89, otobüs-midibüs grubunda yüzde 50 ve traktörde yüzde 75 seviyesinde gerçekleşti.

İhracat 8 ayda yüzde 17 arttı

Yılın ilk 8 aylık döneminde otomotiv ihracatı adet bazında yüzde 11 artarak 656 bin 750 adede ulaştı. Bu dönemde otomobil ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 26 artarken, ticari araç ihracatı yüzde 8 oranında geriledi. Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine göre, toplam otomotiv sanayi ihracatı, ilk 8 ayda yüzde 16 ile sektörel ihracat sıralamasında zirvedeki yerini korudu. Uludağ İhracatçı Birlikleri (UİB) verilerine göre, Ocak-Ağustos döneminde toplam otomotiv ihracatı, 2022 yılının aynı dönemine göre yüzde 17 artarak 23.3 milyar dolar oldu.

Pazar 8 ayda 800 bin adede yaklaştı

İlk 8 ayda toplam pazar, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 63 artarak 788 bin 197 adet düzeyinde gerçekleşti. Bu dönemde, otomobil pazarı da yüzde 64 oranında artış sağladı ve 582 bin 419 adet oldu. Toplam ticari araç pazarında yüzde 60, ağır ticari araç pazarında yüzde 32, hafif ticari araç pazarında yüzde 66 büyüme sağlandı. Eylül’de binek otomobil satışlarında ithalatın payının rekor seviyeye ulaşması dikkati çekti. Ithalatın payı yüzde 78.1 ile zirveye çıktı. En son 2013 yılı genelinde ithalatın payı yüzde 77.9 olmuştu. Ocak-Ağustos döneminde ise otomobil satışlarındaki yerli araç payı yüzde 31, hafif ticari araç pazarında yerli araç payı yüzde 50 olarak gerçekleşti.

Dış ticaret 8 yıl sonra eksiye dönebilir

Satışlar 1 milyon adede doğru koşarken, ithalat tarafından tehlike sinyalleri geliyor. 8 yıl sonra dış ticaret dengesi eksiye dönmüş durumda. Dış ticaret dengesi Nisan’da 72 milyon dolar, Mayıs’ta 334 milyon dolar eksi verdi. 2022’nin ilk 5 ayında 4.5 milyar dolar olan dış ticaret fazlası, 1 milyar dolara inmiş durumda. Türkiye otomotiv sektörü 8 yıldır üst üste dış ticaret fazlası veriyor. Sanayi en son 2015’te 193 milyon dolar açık verirken, 2019’da 16.5 milyar dolarla rekora imza attı. İthalat/ihracat dengesi geçen yılı 9.1 milyar dolar artıda tamamladı. Ancak matrah limiti artırılmaz ve ithal otonun temposu bu şekilde devam ederse 8 yıl sonra dış ticaret dengesi eksiye dönebilir.