İthalatta kırmızı alarm, 8 yıl sonra eksiye dönüş
Türkiye’de otomotiv satışları yılbaşından bu yana rekor üzerine rekor kırarken, ithalatta keskin artış dikkati çekiyor. Dış ticaret dengesi 2023’te 8 yıl aradan sonra eksiye dönmüş durumda. Ylın ilk 8 ayında binek otomobilde ithalatın payı yüzde 69 gibi yüksek seviyeye ulaştı. İthalat/ihracat dengesi yılı büyük ihtimalle ekside kapatacak. Tehlike sinyallerini Otomotiv Sanayi Derneği (OSD) Başkanı Cengiz Eroldu doğrularken, yerli üreticilerin iç pazardaki payının azalmasının bir sonucu olarak tablonun olumsuza döndüğünü söyledi. Eroldu, “Uzun yıllar sonra ilk 8 aylık rakamlara baktığımız zaman dış ticaret dengesini bizim otomotiv endüstrisi açısından kırmızıya döndüğünü görüyoruz. Bu tabii hiçbirimizin arzu etmediği bir durum. Burada 10 milyar dolarlar seviyesinde fazla veren sektör ilk 8 aylık rakamlara göre eksi 318 milyon dolar seviyesinde. Bu, Eylül ayında daha da büyüyecek” değerlendirmesini yaptı.
Çinli markalar tetikledi
Dış ticaret dengesinin en son 2025’te eksi verdiğini hatırlatan OSD Başkanı, şöyle devam etti: “Neredeyse 10 sene olmuş yani. Aslında en önemli konu tabi otomobil. İthalatçıların payının artması özellikle Mayıs ve sonrasında ayda 500 milyon dolar seviyesinde aylık eksiğimiz oluşmaya başladı. Bu da tamamen işte yüzde 45 olan yerli payın yüzde 37’lere gelmesinin bir sonucu. Bununla beraber Türkiye’nin yaşadığı ekonomik durumu göz önüne aldığımız zaman da arzu edilmeyen bir durumla karşılaşıyoruz. Bir diğer taraftan tabii otomotiv sanayi olarak ihracatımızı ve işimizi artırmaya çalışıyoruz. yerli araçların satışlarında artış var ama tabii pazar daha fazla büyüyor. Yani şimdi yerli üreticiler de elinden geldiği kadar vermeye çalışıyorlar iç piyasaya. Dolayısıyla yerli üreticinin iç piyasadaki adedi artarken pazar payı düşüyor. Çünkü ithalat daha fazla büyüyor. Bir kere daha önce Çin yoktu, şimdi Çin girdi. Çin pastadan Türkiye’de bir pay aldı. İthalatçıların da daha fazla Türkiye’ye araç göndermeleri de burada aslında bunu yaratıyor.”
2022’de 9.1 milyar dolar fazla verdi ama…
İthalatı tetiklediği diye eleştirilen Türkiye otomotiv sektörü 8 yıldır üst üste dış ticaret fazlası veriyor. Sanayi en son 2015’te 193 milyon dolar açık verirken, 2019’da 16.5 milyar dolarla rekora imza attı. İthalat/ihracat dengesi geçen yılı 9.1 milyar dolar artıda tamamladı. Ancak matrah limiti artırılmaz ve ithal otonun temposu bu şekilde devam ederse 8 yıl sonra dış ticaret dengesi eksiye dönebilir.
