Öldük, bittik mi yoksa normalleşme mi?
Otomotiv dünyasında felaket senaryolarına bayılıyoruz. Temmuz’da pazar beklendiği gibi daraldı, 100 bin adedin altında kaldı. Ancak kimse 10 yıllık ortalamanın yüzde 43 üzerine çıkıldığını dile getirmiyor. Ağustos ayı için şimdiden ‘En kötü Ağustos ayı çıkacak’ yorumları yapılmaya başlandı. Mevsimsel olarak Ağustos ayları zaten zayıf geçer, bir de rekor yıl 2023’ün baz etkisi hesaba katıldığı zaman çıkacak satış büyük sürpriz olmayacak. Hiç kuşkusuz tepe yöneticilerin dile getirdiği gibi son 5 ay zor geçecek, markalar kampanyalarla pazarı ayakta tutmaya çalışacak. Her ne olursa olsun ‘Öldük, bittik’ değil ama.
Pazar 1 milyonun üzerine çıkar mı?
Basit bir hesapla pazarın yılsonunda 1 milyon adet ve üzerine çıkması muhtemel görünüyor. İlk 7 ayda 672 bin 18 adet binek oto ile hafif ticari araç satışı gerçekleşti. 10 yıllık ortalamaya baktığımızda, son 5 ayda 397 bin adetlik satış görünüyor. Bu da 2024 toplamında 1 milyon 69 bin adedin yakalanabileceğini gösteriyor. Yıl başında daha temkinli tahminde bulunan ODMD Başkanı Ali Haydar Bozkurt da kredi zorluğu ve fiyatlara rağmen 1 milyon adetlerin yakalanabileceğini belirtiyor. Görünen o ki yılbaşında yüzde 30-40’lık daralmalardan bahsederken, zor yılı yaklaşık yüzde 15’lik bir küçülme ile atlatabiliriz gibi. Türkiye’nin büyük potansiyelini yansıtmasa da 1 milyon adetlik seviyenin korunması, psikolojik eşik açısından önemli. Uzun zamandır güncellenmeyen ÖTV matrah oranlarının yılı bu şekilde bitireceği kesin. Ekonomiyi soğutma amacıyla 1.6 litre hacimli otomobillerde yüzde 80’lik vergiye devam edilecek. Bir şekilde dolaylı ÖTV artışı sağlanmış olacak.
Ek vergi Çinliler’i frenler mi?
1 milyon liranın altında kampanya ile sadece 5 modelin kaldığını düşünürsek, matrahların yenilenmesinin ne kadar önemli olduğu ortada. Ankara ise yerlilerin rekabette geri kalmaması adına sadece Çinli fosil yakıtlı otomobillere de ek vergi getirmeyi tercih etti. Büyük çıkış yakalayan Chery’nin hızının ne kadar kesilebileceğini stokları tükendiği zaman anlayacağız. Yılın son 4 ayında piyasaya sunulacak yeni modeller de tempoyu artıracaktır. Birçok markanın önemli modelleri, satışa sunulacak. En önemlisi Volkswagen ilk kez elektriklilerini Türkiye’ye getirecek. Özetle, otomotiv pazarı için karalar bağlamaya gerek yok. Her yıl rekor kırılmayacağını, normalleşme döneminde düzeltme olacağını unutmamak lazım.
