Auto Ajans

Otomotiv sektörü her zaman olduğu gibi 2022’de de zorlukların üstesinden gelmeyi başardı. Çip krizi, tedarik sorunları, yükselen maliyetler ve önemlisi plan ile öngörü yapılamayan bir ortamda iyisiyle kötüsüyle yılı kapattılar. Olumsuzluklara rağmen son 5 yılın en iyi satış adetlerine ulaşıldı. Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği’nin (ODMD) 13’üncüsünü düzenlediği Gladyatörler Ödül töreninde sohbet ettiğim yöneticilerinin hepsi mutlu görünüyordu, yüzler gülüyordu. Ancak yorulduklarının da altını çizdiler. Eh kolay değil tabii müşterilere sürekli ‘Elde otomobil yok, sizi biraz bekleteceğiz’ cevabını vermek. Bir de ‘Hiç mi yok’ gibi tepkileri karşılayabilmek! Aralık’ta markaların eli biraz daha rahatlayınca 115 bin adetlik satış geldi. Kiminle konuşsam ‘150 bin araç satılırdı’ yanıtını veriyor. Matrah belirsizliğinin ortadan kalkması ve Hazine ve Maliye Bakanı Nebati’nin ‘ÖTV indirimi kesinlikle yok’ açıklamasından sonra, tüketiciler alım kararını hızlandırdılar. Özellikle Ocak ayında ve 2023 modellerde zam yapılacağını çok iyi bilen vatandaş bir an önce araçlarına kavuşmak isteyince, talep yine karşılanamadı. Sarkan siparişler nedeniyle Ocak ve Şubat ayı hareketli geçecektir. Zamlar da yeni yılla birlikte peşi sıra geldi…

1 milyonluk potansiyel var ama

Seçimler nedeniyle ilk yarının hareketli geçeceği konusunda sektör hemfikir. 2023 geneli için kimse umutsuz değil. ODMD Başkanı Ali Haydar Bozkurt’un dikkat çektiği gibi Türkiye’nin rahatlıkla 1 milyon adedin üzerine ulaşabilecek potansiyeli var. Bozkurt, üretim sorunlarının 1 milyon adede ulaşılmasını engelleyeceğini, 2023’ün de arzın talebe göre biraz daha düşük kalacağı bir yıl olacağını öngördüklerini belirtiyor. Pazarın 800 binler civarında gerçekleşmesi bekleniyor. En büyük soru işareti ise krediye ulaşım olacak.

Çip krizinin faturası ağır

Çip krizinde 2021’de 10 milyondan fazla araç kaybı yaşandı. 2022’de faturanın 7 milyon adede yakın olması beklenirken, bunun 1.7 milyon adedini Rusya-Ukrayna savaşından kaynaklanıyor. Gerçekten fatura ağır. Hemen hemen tüm markalar yarı iletken kaynaklı sorunun 2023 sonuna kadar süreceği konusunda uyarıyor.

Çin’den yatırım çekebilir miyiz?

Üretim ve ihracat tarafına bakarsak; Economist Intelligence Batı Avrupa’da satışların yüzde 3 oranında daralacağını öngörüyor. Olası bir resesyonda Avrupa’da daha sert bir daralma yaşanabilir. Bu durum ihracata olumsuz etkileyecektir. Hedef ihracatı yaklaşık yüzde 10 büyütmek. 31 milyar dolardan 34 milyar dolara çıkarmak. Hem de parite kaybına rağmen. Avrupa’nın şu an en büyük avantajı enerji krizini bu dönemde hafif zararla atlatacak olması. Havaların mevsim normallerin üzerinde seyretmesi avantaj. Yüksek enflasyon hiç kuşkusuz en büyük risk. Türkiye’nin Avrupa’daki krizi avantaja çevirip yeni yatırımlar çekebileceğini de ekleyelim. Özellikle Çinli otomotiv üreticilerini rotasını Avrupa’ya çevirmesi bizim için avantaj olabilir. Köprü görevi gören Türkiye, Çinli şirketler adına alternatif üretim üssü haline gelebilir.

Üretim tarafı hareketli geçecek

Togg’un Mart sonunda yollara çıkacak olması, Oyak Renault’nun Bursa’da Megane Sedan’ın yerine üreteceği yeni modeli Şubat sonuna kadar açıklaması, Ford Otosan’ın yeni yatırımlarının tüm hızıyla sürmesi, Hyundai Assan’ın i10 ile i20 modellerini yenilemesi, sektörün hareketli geçmesini sağlayacak. En önemlisi Koç Holding ile Stellantis ortaklığının hangi yöne doğru evrileceği duyurulacak. 450 bin adetlik kapasiteye sahip Tofaş’ın geleceği, Türkiye otomotiv sektörü açısından çok önemli. Görüldüğü gibi otomotiv sektörü birçok belirsizliğin gölgesinde dinamik kalmaya, Türkiye ekonomisini ve ihracatını sırtlamaya devam edecek, yeter ki önü açılsın, gölge yapılmasın…